Хээлтэй гүүг тэжээхүй


Манай уяачид, адуу үржүүлэгчид ирэх хавар шинэ гарах унагаа хоног тоолон хүлээдэг. Энэ жилийн унага ямар гарах бол, эр унага болов уу, охин унага болов уу гээд л хүлээдэг. Тарга хүч сайн, эрүүл гүүнээс эрүүл чийрэг унага төрнө. Монгол орны бэлчээрийн нөхцөлд бол бид тэр бүр хээлтэй гүүний хувьд санаа зовдоггүй. Гэвч сүүлийн жилүүдэд шинэ олон үүлдрийн адуу Монголд оруулж ирж үржүүлэг хийж байгаа, сайн гүүнээс олон жил төл авах сонирхол ихэсч байгаа, мөн цаашлаад байгаль цаг уурын өөрчлөлт, бэлчээрийн даацтай холбоотой хээлтэй гүүг нэмэлтээр тэжээх, өвөл байран маллагаанд оруулах нь элбэг болсон. Гүүгээ хээлтэй үед сайн тэжээх, үүний тулд ямар тэжээлээр яаж тэжээх талаар мэдээлэл бидэнд хэрэгтэй болдог. Иймд хээлтэй гүүний тэжээлийн тухайд зарим ном хэвлэлд бичигдсэнээс сийрүүлэв.
Гүү хээлээ 11 сар тээдэг. Жишээ нь, Англи цэвэр цусны (АЦЦ) гүү гэхэд ойролцоогоор 335-345 хоног хээлээ тээдэг байна. Хээл тээх энэ 11 сарыг үндсэн хоёр хэсэгт хувааж болно. Үүнд:
1. Нэгдүгээр хэсэг буюу эхний найман сар
2. Хоёрдугаар хэсэг буюу хээлийн сүүлийн гурван сар
Эхний найман сар нь гүүний хувьд үр хөврөлийн эхний үе шат явагддаг бөгөөд хээл тийм их том болдоггүй, энэ үед гүүний энергийн шаардлага нь хээлгүй гүүнийхээс асар их ялгаа байдаггүй. Иймд энэ үед хээлтэй гүүнд өвс, овъёос, мөн эрдэс, хужир өгч өдрийн хэвийн хэмжээнд тэжээх нь зүйтэй. Эрдэс дотроос Витамин Е болон Селен хоёр нь хангалттай хэмжээнд тэжээлд байх нь ургийн хөгжилд тустай юм.
Хээлийн сүүлийн гурван сарын үед хээлийн хэмжээ маш их нэмэгддэг бөгөөд тэжээллийн норм 20 хүртэлх хувиар нэмэгддэг байна. Зарим тохиолдолд өвсний гарц муу, тэжээллэг чанар бага тэжээлийн үед АЦЦ гүүнд өдрийн нормыг 30-40 хүртэлх хувиар нэмэх шшардлагатай болдог. Иймд энэ үед тэжээлийн уургийн нэмэлтийг зургаа хүртэл хувиар ахиулж тэжээх нь тохиромжтой гэж үздэг.
Селен нь зарим нутаг орны хөрс ургамалд дутагдалтай байдаг бөгөөд энэ нь витамин Е-тэй хамтдаа байж унаганы булчингийн хөгжлийг тэтгэдэг. Иймд селен дутагдсанаар унаганд булчин цайх өвчин үүснэ. Энэ өвчин нь мөн бусад малд тохиолддог. Ихэнх буудайн ургамал селен тодорхой хэмжээгээр агуулдаг боловч хангалттай байдаггүй. Өдрийн дундаж норм нь АЦЦ гүүнд өдөрт 1 мг ихгүй байхаар тооцсон байдаг байна. Иймд нэмэлтээр өгч байгаа тэжээлийнхээ орц найрлагыг сайн тооцож тэжээх, мөн ихэдвэл хортой гэдгийг анхаарна уу.
Витамин Е нь ногоон өвс ургамалд хангалттай хэмжээгээр агууллагддаг боловч намар өвлийн хадсан өвсөнд маш бага хэмжээтэй байдаг. Иймд өвөл тэжээж байгаа адуу нь витамин Е дутагдах магадлал ихэсдэг байна. Энэхүү витамин дутагдсанаар бага насны адуунд мэдрэлийн системийн өвчин гэх мэт хэд хэдэн өвчний эх үүсвэр бий болдог байна. Адуунд олгох өдрийн хэмжээ нь Е витамины хувьд Алфа-токофрел хэлбэрийн 1000-2000 Олон улсын нэгж (ОУН)-ийг өдөрт өгөх бөгөөд энэ хэлбэрийн Е витамин нь биологийн идэвхийн хувьд адуунд хамгийн тохиромжтой нь юм. Адууны олон нэмэлт тэжээлүүдэд Е витамин нэмэгдсэн байдаг бөгөөд заавар дээрээс нь харж өдрийн нормыг шалгана уу. Мөн өөр нэг хялбар арга нь хүнд хэрэглэдэг капсултай витамин Е-г өдөрт нэг юм уу, хоёрыг тэжээлд нэмж өгч болно.
Уургийн нэмэлт нь хээлтэй гүүнд хамгийн чухал зүйл юм. Хээлтэй гүүний өдрийн тэжээлийн уургийн хэмжээ 9-10 хувь байна гэж үздэг. Проффесор Харолд Хинтцийн тодорхойлсноор хээлтэй гүүний тэжээлийн уургийн хэмжээ нь 9-10, унагатай гүүнийх 12 хувь хүртэл өсдөг. Иймд овъёос, арвай гэх мэт уургийн агууламж өндөртэй тэжээлийг нэмүү өгөх нь чухал болно. Бас царгас зэрэг ургамлыг өвсөнд нь нэмэх зэргээр уургийн хувийг нэмж болно. Эхийн тэжээлд уураг дутагдсанаас бага жинтэй унага төрүүлэх, унаганы өсөлт удаан байх гэх мэт үзэгдэл илэрдэг байна. Нөгөө талаар уураг хэт ихэдвэл унага үе мөчний болон ясны гажигтай төрдөг. Иймд та ихдэх, багадах гэдгийг сайн ойлгож, хэмжээ нормыг тааруулж тэжээх хэрэгтэй.
А.Наранбаатар


0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
5-р сарын 02 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Нямаа: Морь уясан эр хүний х…
-
5-р сарын 02 -нд Д.Цэнд-Аюуш Зандан хүрэн морио ийнхүү уяж улсад тү…
-
5-р сарын 02 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-76: ТОД МАНЛАЙ УЯАЧ Б.ОТГОННАСА…
-
4-р сарын 25 -нд МУ-ын Манлай уяач Ж.Нямдорж: Адуу гэдэг амьтан Мон…
-
4-р сарын 25 -нд Р.Баатархүүгийн ДЭЛГЭР ХЭЭР
-
4-р сарын 25 -нд Сумын Алдарт уяач Н.БАТ-ЭРДЭНЭ: Төв Халхын уяа ман…
-
4-р сарын 25 -нд Тод манлай уяач Б.Энхболд: Монгол хүүхдийг монгол …
-
4-р сарын 21 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-75: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Ш.БАТДО…
-
2022 оны 4-р сарын 10 -нд Шилмэл гүүний дуудлага худалдаа боллоо
-
2022 оны 4-р сарын 04 -нд Л.Дуламрагчаагийн ХОНГОР
-
2022 оны 4-р сарын 04 -нд Тод манлай уяач Ө.Пүрэвбаатар: Морь цоллох нь хүүх…
-
2022 оны 4-р сарын 04 -нд Сумын Алдарт уяач Б.АЗБАЯР: Зээрийн ооно шиг цахил…
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд Хүүхдийн адуу
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-74: Б.Наранбадрах
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд Тод манлай уяач Ц.Дуламсүрэн: Морь түрүүлж, айрагд…
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Наранхүү: Хурдан буурал морио …
-
2022 оны 3-р сарын 25 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-73: МАНЛАЙ УЯАЧ Х.ТҮМЭНБАЯР
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Галшарын алдарт уяачид
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Ё.Болдбаатар: Миний морь уралдаагүй байсан ч морь…
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Сумын Алдарт уяач А.Чинбат: Зургаан өөр угшлын аза…
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Тод манлай уяач Бичээрэйн Далай: Уяач хүн наадмаас…
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-72: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ М.ГОМБО…
-
2022 оны 3-р сарын 09 -нд Уяач Д.Алдараа: Сар хайрханы даншигт аав хүрэн хяз…
-
2022 оны 3-р сарын 09 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-71: МАНЛАЙ УЯАЧ Д.ЭРДЭНЭЧУЛУУН
-
2022 оны 3-р сарын 09 -нд Тод манлай уяач Дайдийхүүгийн Баяраа: Адуу хүн хоё…
-
2022 оны 2-р сарын 26 -нд Аймгийн Алдарт уяач Т.Ходрой: Ажнай хүлгийн алтан …
-
2022 оны 2-р сарын 26 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-70: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Г.БОРЧУ…
-
2022 оны 2-р сарын 26 -нд Тод манлай уяач Л.Батмөнх: Хэн жилийн бэлтгэлээ зө…
-
2022 оны 2-р сарын 15 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-69: ГЭРЭЛ ЗУРАГЧИН Ч.ГАНБОЛД
-
2022 оны 2-р сарын 14 -нд Сумын Алдарт уяач Ж.Нэргүйбаатар: Уяа эвлүүлсэн эн…
-
2022 оны 2-р сарын 13 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-68: АХМАД УЯАЧ Д.ДУГАРСҮРЭН
-
2022 оны 2-р сарын 13 -нд Тод манлай уяач Т.Батзориг: Адуугаа хайрлаж, зорил…
-
2022 оны 2-р сарын 11 -нд Төрийн хишиг хүртсэн шинэхэн цолтнууд
-
2022 оны 1-р сарын 23 -нд Сумын Алдарт уяач Ш.Баасанбат:Төрийн наадамд торго…
-
2022 оны 1-р сарын 23 -нд Тод манлай уяач Гордоогийн Доржпүрэв: Тэжээж эхлэх…
-
2022 оны 1-р сарын 23 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-67: МУ-ЫН МАНЛАЙ УЯАЧ С.ЭРДЭНЭБ…
-
2022 оны 1-р сарын 17 -нд Сумын Алдарт уяач Р.Оюунаа: Хэлж байгаад түрүүлгэд…
-
2022 оны 1-р сарын 17 -нд ТОД МАНЛАЙ УЯАЧ ТӨМӨРБААТАРЫН ГАЛБАДРАХ: Монгол хү…
-
2022 оны 1-р сарын 17 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-66: АЛТАН УНАГАНЫ ЭЗЭН Б.БАЯСГА…
-
2022 оны 1-р сарын 10 -нд Дархан түмэн эх зээрд халзан
-
2022 оны 1-р сарын 10 -нд Тод манлай уяач Бат-Өлзийн Отгоннасан: Их насны м…
-
2022 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач С.Дамдинбазар: Хориод жил бөх …
-
2022 оны 1-р сарын 10 -нд Хөлний эмгэгийг хэрхэн оношилж, эмчлэх вэ?
-
2022 оны 1-р сарын 10 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-65: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Д.БАЯСГ…
-
2022 оны 1-р сарын 03 -нд Сумын Алдарт уяач, эмнэг сургалтын спортын мастер …
-
2022 оны 1-р сарын 03 -нд Тод манлай уяач Сундуйн Лувсанбалдан: Адуу, хүн хо…
-
2022 оны 1-р сарын 03 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-64: НИЙСЛЭЛИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Р.ГА…
-
2022 оны 1-р сарын 02 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Отгондорж: Морь эзнийхээ дурыг…
-
2021 оны 12-р сарын 30 -нд Тод манлай уяач Туваанжавын Гантөмөр: Хүн бүр мор…
-
2021 оны 12-р сарын 30 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-63: МАНЛАЙ УЯАЧ Г.БАТЧУЛУУН
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна