Аймгийн Алдарт уяач Н.Төмөрчулуун: Дал гарсан хэр нь даагаа өөрөө сургачихаад л байдаг юм
Дорноговь аймгийн Даланжаргалан сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Н.Төмөрчулууны ярилцлагыг хүргэж байна.
-Олонх нь уяачийн гараагаа унаачаар эхэлсэн байдаг. Мэдээж хурдан морь унаж байсан байлгүй?
-За наад тал дээр чинь жаахан учир дутагдалтай л байсан хүн дээ. /инээв/
-Морь унадаггүй байсан хэрэг үү?
-Унахын хувьд ч унадаг л байсан л даа. Дургүйд хүчгүй гэгч л болдог байсан байх. Намайг өргөж авсан өвгөн морь уядаг байсан юм. Би морь унах их дургүй. Өвгөн болохоор унуулах гэнэ. Томчуудын үгнээс зөрөх эрх байх биш. Тэгээд л унасан болно. Одоогийн хүүхдүүд шиг морь унаж тойруулахгүй шүү дээ. Говийн халуун наранд өдөржин морь хөтлөөд явна. Ядарна, ам цангана.
-Энэхүү хүнд албыг хэдэн жил хашив?
-Найман настайгаасаа эхлээд 14-15 хүртлээ унасан.
-Энэ хугацаанд ямархан амжилт үзүүлж байв?
-Ер нь бараг айрагдуулаагүй дээ, дунд нь л ирнэ. Ёстой л нөгөө дургүйд хүчгүй нь болж байсан байх. Цэргээс ирсэн хойноо морь уямаар санагдаад, тэгээд л уяж эхэлсэн дээ.
-Унаачийн асуудлаа хэрхэн шийдэж байв?
-Эхэндээ ч бас яггүй л байсан. Сүүлдээ өөрөө хүүхэдтэй болоод тэднээрээ унуулсан. Тэр цагаас хойш 30 гаруй жил болж дээ.
-Хаана, хаана наадан, хүлэг эзэн хоёрын хийморийг шалгаж байсан бэ?
-Монголын нууц товчооны 750 жилийн ой гэж том наадам болсон шүү дээ. Тэнд очиж үрээгээ 18-аар давхиулсан нь миний хамгийн том амжилт даа. Иххэт сумын наадамд айрагдсан хонгор морь маань 500 гаруй адуунаас 96-д хурдалсан. Түүнээс бусад нь сум, сумын хэмжээний уралдаан даа. Би ер нь аймгийн наадамд очиж байгаагүй хүн. Сум орон нутагтаа голдуу наадсан. Медальгүй байх үед илүү амжилт үзүүлж, медальтай болсноос хойш 10 хэдийг авсан юм. Тэр амжилтаараа 2008 онд аймгийн Алдарт уяач цол хүртсэн.
-Ардын хувьсгалын ой буюу та бүхний хэлж заншсанаар асартай наадмаас хичнээн айраг, түрүү хүртсэн бэ?
-Зургаан түрүү, 7-8 айраг авсан байна лээ.
-Таны нэрийг дуурсган хурдалж байсан хурдан буянгуудаасаа танилцуулаач?
-Бор морь, зээрд морь маань намайг олон баярлуулсан. Тэр хоёр маань медальгүй, медальтай үед олон айрагдсан адуунууд. Зээрдийг нь нэг нутгийн Доржнямаас хязааланд нь авч байлаа. Тэр маань 12-13 хүртлээ уралдаж, дөрөв түрүүлж, 7-8 айрагдсан байх. Асартай наадамд шүү. Дээр нь ах нь нэгдлийн адуу хариулж байсан болохоор даага их уяна. Уясан даага болгон айраг, түрүү алдахгүй. Эргээд бодоход их морь, даага хоёр аятайхан давхидаг байсан юм уу даа. Бас Иххэт гаралтай нэг саарал азарга байсан. Хязаалан үрээ авч анх аман хүзүүдүүлж байлаа. Түүний дараа соёолондоо Дархан суманд айрагдаад, Шивээ говийн ойгоор очиж 200-гаад азарганаас түрүүлсэн. Бас Бор-Өндөрт айрагдсан. Энэ жил 16 хүрч байгаа.
-Таны энгэр дээр VIII таван жилийн гавшгайч гэсэн тэмдэг байна. Энэ талаараа дэлгэрүүлээч?
-Энэ ч яах вэ, сүүлийн үед хонь хариулаад л авсан юм. Ах нь сумын гурван удаагийн аварга малчин болж байсан хүн. Адуу хариулж л байлаа. Аймаг, сумын хэмжээнд ажил үйлсээрээ тэргүүлж баярын бичгээр бишгүй шагнуулсан даа.
-Алтны дэргэдэх гууль шарлана гэдэг. Хүүхдүүд бас хөдөлмөрч биз. Морь уях уу?
-Уяхын хувьд ч уяна аа. Гэхдээ одоогийн залуус их залхуу болж. Намайг ингээд үглэхээр манай хөгшин “Чи ч гэсэн залуудаа моринд дургүй л байсан гээ биз дээ. Одоо юу болоод энэ хэдийгээ зэмлээд байгаа юм” гэдэг. Ирэх жил манай сумын 90 жилийн ой болох юм. Түүнд даага, соёолон хоёр уяна гэж санаад байгаа. Одоо ч олон юм уядаг цаг өнгөрчээ. Ах нь өдгөө 71-тэй. Гэсэн хэдий ч уяж байгаа мориныхоо ажлыг өөрөө л хийнэ. Өөрөө хөлсөлнө. Онгирсон болно байх. Гэхдээ ах нь одоо хэр нь даагаа өөрөө сургачихаад л байдаг юм. Залуучууд “Чулуун гуай хэмхэрч үхэх гэж байгаа юм” гэдэг л юм. Би хувьдаа ганц хоёр булгихад гайгүй байх л гэж санаж байгаа шүү.
-Таны насан дээр эмнэг сургана гэдэг ховор байх шүү?
-Ховор байхаа. Ах нь архи тамхи хэрэглэдэггүй хүн. Үүнтэй холбоотой ч байж мэднэ, ийм хөнгөн шингэн байгаа маань. Залуудаа тамхи татах гэж үзсэн, архи ч ууж үзсэн. Зохихгүй юм билээ. Тэгээд больсон. Одоо залуучуудыг архи тамхи битгий хэрэглэ гээд л сургадаг юм.
-Үнэтэй зөвлөгөө өгч, үлгэрлэдэг танд баярлалаа. Эрүүл энхийг хүсье.
"Тод магнай" сэтгүүл 2014 он
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна