Хэмжээгээ мэдсэн уяач


Сүхбаатар аймгийн Мөнххаан сумын нутагт байгаа Бүрэнцогтын уурхайд хэсгийн дарга хийж байсан өндөр настан С.Цэдэнжав одоо Хэнтий аймгийн Бор-Өндөр хотод бий. Уул нь хаа баруун Ховд аймгийн хүн. Хар багадаа 1963 онд дөнгөж техниккум төгсөөд энэ уурхайд ирээд нутагшжээ. Энд Бүрэнцогтын уурхайнхан сүүлдээ хурдан мориор өвчилсөн гэж болно. Ингэж олон хүний зүрх сэтгэлий нь хөөрөгсөн гол хүн бол уурхайн ажилтан “баадуу” хэмээх Доржыг гэдэг юм. Цэдэнжав хүү бусдын адил морь сонирхоод баадуу Доржын дэлдэн хүрний төл хүрэн үрээ худалдан авчээ. П.Гансүх, морин толгой Дугарсүрэн, Цэдэнжав нар байнгын холбоотой хамт морь уядаг байж. Хүрэн үрээгээ шүдлэнд нь уяж Мөнххаанд очиж уралдаад хөлийг нь дал хавиар нь доголгоод ус бараадуулаад орхичихоод иржээ. Цэдэнжав хүрэн үрээгээ хагас бүтэн сайнд яваад үзээд ирдэг байж .Нэг очиход алга болсон байв. Тэгээд сураг тавиад байтал хойтон хавар нь хүрэн үрээ нь нэгдэл адуунд орчихсон гүү хураагаад адуу үймүүлээд байхаар нь адуучингууд хөнгөлчихсөн явж байжээ. Авчираад үзсэн хөл нь зүгээр болчихсон байв. Ингээд хязааланд нь уяж дөрөвт оруулжээ. Түүнээс хойш хааяа айрагдуулчихаад байдаг байж. 1980 оны Хавар цагаан сарын дараа Бүрэнцогт тэр хавийн уяачид нийлж нэг айл дээр азарга морь уралддаг байв. Цэдэнжав хүү өөрийн нь адууны хүрэн морийг олигтой уяж чадахгүй , муухан давхиулаад байгааг “баадуу” Дорж гуай дотроо мэддэг болохоор нэг уяж өгөх юмсан гэж бодож явдаг байж. Нэг хавар “хар” Дамба гуайн дээр уралдаалга зарлагдтал Дорж гуай “би хүрэн морийг чинь уяж өгөе “ гээд аваад явжээ. Цэдэнжав ч дуртай нь аргагүй өгөөд явуулж. Ингээд наадмын өглөө нь Цэдэнжав мотоцикльтэй давхиад очиж. Хүрэн морь нь адуундаа л байж байна гэнэ. Азарга ч мордлоо гэнэ. Дорж гуай нэг хүүхэд дуудаад “азарга мордоод явсаны дараа хүрэн морийг бариад уячихаарай “ гэж хэлээд л Цэдэнжавын ар дээр суугаад азарга дагаад явав. Их цастай байсан болохоор мотоцикль нь морь гүйцэхтэй үгүйтэй л явсаар алаг азарга нь 4-т иржээ. Ингээд их нас мордуулах болоход Цэдэнжавт “их морь яах вэ? өнөөдөр хоёрхон зээрд морь уралдана даа. Хар дамбын ишгэн цоохорыг өнөөдөр моринд тоолоод яахав . Довдондамбаагийн 7 настай зээрд морь, чиний зээрд морь хоёр л уралдана, өөр уралдах юм байхгүй “ гэж байна гэнэ. --- За та дэмий юм яриад байх юм, яаж тийм юм байдгийн олон л хурдан морьд байна гэхэд --- за яахав чи миний хэлснийг үнэмшихгүй л байна, аяндаа мэднээ гэж гэнэ. Ингээд морьд ч мордлоо. Дагаж явсаар морьд ч газартаа хүрээд эргэх болов. Морьд ч эргэлээ , мотоцикль цасанд явж болохгүй хоцроод араас нь явж байтал Дорж гуай – чи юундаа явж ядаад байгаа юм бэ, хурдан яв хүрэн морь чинь цээжинд яваа хурдан яваад оч гээд салхинд хашгирч байна аа. Хаазалж байгаад арай гэж морьдын үзүүрт иртэл хоёр зээрд морь холбоотой тасарчихсан нэг нь миний хүрэн морь явж байна даа. Тэгтэл Дорж гуай намайг ойрт гэж ойртуулаад хүүхэддээ --- чи морин дээр морь ээрүүлээд явуулахгүй яах гээд байгаа юм бэ? гарга... гэж хашгирлаа. Ер нь урьд нь хүүхэддээ гаргаад явуулаарай гэж хэлсэн байж. Хүүхэд ч гараа хөдлөгтөл сугараад гарахад ... явуулж бай... гээд татуулахүй явуулсаар яах ч аргагүй хол түрүүлэглээ. Урьд өмнө нь морины эзэн Цэдэнжав хүрэн морийг үрээнээс нь хойш уяад л байсан. Уралдах бүрд л хүрэн морь араас нь явсаар хөөсөөр хааяа айрагдчихдаг л байж. Түүнээс эргээд үзүүрт гараад, тасарч түрүүлгэж байсан удаагүй ажээ. Морь уяна гэж чухам юу байдгийг ингэж ухаарч ойлгосон гэдэг юм. Тэгээд Цэдэнжав өөрийгөө “ за даа миний морь уях ч дээ... хэрэггүй юм байна даа” ... гэж хэмжээгээ мэдэж авчээ. Түүнээс хойш өөрийгөө уяач гэхээс ч зовдог болсон гэдэг. Ер нь хэмжээгээ мэдэх нь ухаантайн шинж. Хэмжээнээсээ хэт өндөр цол хэргэм зүүх ч ичмээр л дамшиг даа... шинэ монгол уяачид х ухаарах болтугай.
Намсрайцэрэнгийн Санжаадорж 2015.08.17.
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
1 цагийн өмнө Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
1 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
2 цагийн өмнө Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
3 цагийн өмнө Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
4 цагийн өмнө Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
4 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
6 цагийн өмнө Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
7 цагийн өмнө Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
8 цагийн өмнө Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Өчигдөр, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Өчигдөр, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
Өчигдөр, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Өчигдөр, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Өчигдөр, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Өчигдөр, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Өчигдөр, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Өчигдөр, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Өчигдөр, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Өчигдөр, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
6 цагийн өмнө Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Өчигдөр, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Өчигдөр, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Өчигдөр, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
2 цагийн өмнө Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
8 цагийн өмнө Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Өчигдөр, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Өчигдөр, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
3 цагийн өмнө Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
1 цагийн өмнө Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
7 цагийн өмнө Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
4 цагийн өмнө Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Өчигдөр, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
4 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
1 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна