Моринд тохиолдох “гутаг”, түүнийг арилгах тухай

Шүдний гэмийг “могой ороов”, “тэмээ хэвтэв” гэх гутаг буй. Үүнд шүдийг ханаж, доод шүд хөх хар болсон бол түүнд утаатай шар эсгий угааж, баруун хамраар нэг бага цөгц хутгаж өгнө.
Морийг тарган цатгалан үед түгшүүлбэл хар модны шогшгой боргоцой буцалгаж нэг аягыг өгнө. Шүдний ёроолоос хагарах, шөрмөс атирах, нүд нь хөнхийх зэргээр өвдөх, мөн баруун дээд шүд нь эмт эмт ойчих, баруун захын дээд дөрвөн шүдний үзүүр хагарвал намар цагийн гэм гэж үзнэ. Эсрэгээрээ зүүн захын шүдний үзүүр хагарвал хавар цагийн гэм болно. Зүдэрч ядарсан морины шүд ойчихыг өвөл, зуны гэм гэнэ. Хүйтэн бороонд даарсан морины шүд шарлан, хаг болно. Дунд дөрвөн шүд нь хэлтрээд хөхрөх, соёоны үзүүр няцрах хагарах, шүлс нь өмхий болбол гуниг гутаг болсны шинж.
Өвөл цагийн гэм дэлүү, бөөрөнд болох тул ууцан дээр жин тавина. Намрын гэм нь дэлүү саванд болох тул харууц болон жамц давсыг цагаан гүүний сүүнд зуурч өгнө.
Үл гүйх морины буйлыг шүдлэн насанд нь шинжилнэ.
Морь сүүлээ даллаж шарвах нь зүрх хугарсны гэм болно. Үүнд “чонын элэг” ургамал өгвөл сайн.
Чоно хөөсөн моринд ямааны өөх өгч утна. Хулгай унасан морийг чавга, эсвэл зээрийн шилбэ хэмээх ургамал чанаад цутгаж өгнө.
Морины нууц нь шүдэндээ илрэх тул “гэм, гутлага” шүдэнд гарна. Шүд нь хөх хар болбол утаатай шар эсгий угааж буцалгаж баруун хамраар цутгаж өгнө.
Морь санаа алдах нь эзэндээ гомдож буй.
Наадамд сойсон морио уралдахын өмнөх өдөр үдэш орой тавьж, маргааш эрт барина. Идшийг сайн тохируулан тэр шөнө бага идэштэй морийг харуй бүрийд тавьж, үүрээр барь уях хэрэгтэй. Мориныхоо идэшний их багыг сайтар ажиглан, хэрвээ их идэштэй бол бага зэрэг шогшуулаад уяна.
Соёолон насны морийг арван ес хоногт уяж засан уралдана. Анх барьж уяад нэг хоногийн дараа олон гуядалгүй, ойр газар зөөлөн давхиулна. Гурав өнжөөд нэмнэж, хатирч хөлсөлнө. Ийм байдлаар хоёр, гурав өнжөөд нэг удаа хөлс авсаар тосон хөлс гарсны дараа гурав хоноод сунгахад тохиромжтой. Хэрвээ морины нүд жартайж, үс нь хэрвийж байвал уяа засал харшиж байгаагийн шинж бөгөөд соёолон морийг шөнө дунд тавьж, үүр цайсан хойно барьж уяна.
Хязаалан морийг арван тав хоногийн хугацаанд уяж засна. Мөн нэг өнжөөд ойрхон зайд гуядалгүй үсэргэнэ. Хоёр өнжөөд нэмнэж, зөөлөн хатирч хөлс авах нь амьсгааг задлахад хэрэгтэй. Шүдний өнгө атираад хагачвал сайн давхихын шинж буюу.
Шүдлэн болон дааган насны морьдыг ес хоногт уяж засаж болно. Өдөр болгон зөөлөн давхиулах нь амьсгал олж сурахад хэрэгтэй. Зөөлөн хатирч, нэгээс хоёр удаа хөлс авна. Энэ насны морьдын уяа засал таарч тохирвол шүдний өнгөн дээр хээнгэ гарна. Шүд нь эмт эмт унавал уяа засал таарч буйн шинж.
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
-
2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
-
2023 оны 10-р сарын 17 -нд Өнөө жил яах бол...
-
2023 оны 10-р сарын 09 -нд Сумын Алдарт уяач О.ДАШЗАВ: Сумынхаа наадмын айрги…
-
2023 оны 10-р сарын 08 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
-
2023 оны 10-р сарын 06 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Пүрэвбат: Гурван азаргаар одто…
-
2023 оны 9-р сарын 19 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
-
2023 оны 9-р сарын 19 -нд Аймгийн Алдарт уяач Д.Дамдиндорж: Азаргыг их тамир…
-
2023 оны 9-р сарын 18 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан дааганууд
-
2023 оны 9-р сарын 18 -нд Аймгийн Алдарт уяач О.Үнэнбор: Өөрсдийнхөө нэр дээ…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд Нутагтаа наадах хүслээр нэгэн сайн хүлэгтэй учирса…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд Уяач Д.Цолмон: Уяач хүн зөв бодолтой байвал морь н…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан шүдлэнгүүд
-
2023 оны 9-р сарын 01 -нд Бага адууг ирлэгч Батмөнхийн Булгадай
-
2023 оны 9-р сарын 01 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДАШДОНДОГ: Уралдвал сайн төлүү…
-
2023 оны 8-р сарын 29 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан хязаалангууд
-
2023 оны 8-р сарын 28 -нд Ёсыг сахисан ууган шавь
-
2023 оны 8-р сарын 22 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан соёолонгууд
-
2023 оны 8-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Л.Лхамжав: Малчин сумын ойгоор…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан их насны морь…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Уяач Р.Баатарцогт: Унаган хонгор халзан үрээ маан…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Адуу өөрөө эзнээ сонгодог
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Баярсайхан: 13-тай мориноос …
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан азарганууд
-
2023 оны 8-р сарын 15 -нд Түрүүлэх морь надад бий...
-
2023 оны 8-р сарын 13 -нд Хангайн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН" НЭВТРҮҮЛЭГ №2: МУ-ЫН АЛДАРТ УЯ…
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд Төвийн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Зүүн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Баруун бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд "Монгол магнай" уралдаанд түрүүлж, айрагдсан хүлгү…
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд Хантайшир уулын аймгийн 100 жилд түрүүлж, айрагдса…
-
2023 оны 7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсийн сонгомол ангилалд түрүүлж, айрагдсан х…
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН"-МУ-ЫН АЛДАРТ УЯАЧ Д.БАТЧУЛУУН
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Бат-Эрдэнийн хул даага түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Жаргалсайханы халтар хязаалан түрүүлж…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Т.Баянд…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Г.Мөнхсайханы хээр даага түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд Д.Очирсүрэнгийн халтар даага түрүүллэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Р.Цогтбаярын хээр хязаалан түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Д.Дагвадоржийн өсгий цагаан зээрд даа…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд П.Батсайханы зээрд морь түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Ж.Дэмбэрэлсайханы буурал морь түрүүлл…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд С.Гантулгын зээрд соёолон түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлж, ирэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дээд насанд Д.Ганзоригийн х…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Янгугийн хул шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Баруун бүсэд Ч.Батжаргалын Зээрэн зээрд соёолон тү…
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Зүүн бүсэд Ж.Алтанхуягийн хээр шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Манлай уяач Л.Дуламсүрэнгийн хээр тү…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна