Сумын Алдарт уяач Д.Сорогдог: Аав маань “Амьтан зовоочихно” гээд морь уяулдаггүй байлаа

Сэтгүүлч
2022 оны 10-р сарын 10 -нд

Цэцүх хоёрдугаар багийн харьяат, сумын Алдарт уяач Дамдингийн Сорогдог нь 1950 оны өвөл доод Цэцүхийн Их Гачууртын халзан хэмээх газар айлын гурав дахь хүүхэд болон мэндэлсэн. 

-Танайхан хэдэн үеэрээ энд нутаглаж байгаа улс вэ?
-Бид энэ доод Цэцүүхэй голын II багийн улсууд байгаа юм. Миний өвөө Бумбасан гэж хүн айхтар морь мал уяж байгаагүй юм билээ. Энд тэнд уулын орой хэсээд л хэдэн малтайгаа явна. Улаан төмөр долоодог, янз бүрийн яр гүвдрүүг эмчилдэг хүн байлаа. Нутаг орондоо дэмтэй хүн байсан гэсээн. Энэтхэг, Хятадын нутгаар хүртэл бадарчилж явсан. 
-Бумбасан гэж хүн хэдэн хүүхэдтэй юм бэ?
-Гурван хүү, нэг охинтой. Нэг хүү нь Тариатын хүрээнд суудаг лам байсан. Манай аав, Ойдов гэж ах нь доод Цэцүүхэнээр нутагладаг. Миний аав Дамдин малчин хүн л дээ. Залуудаа таван жилийн цэрэгт яваад нилээн ядарч зүдэрч ирсэн юм гэдэг. Ирээд гэр бүл болж, насаараа л мал дагасан. Гэхдээ морь уяж байгаагүй. Биднийг ч амьтан зовоочихно гэж аашлаад морь уяулдаггүй. 
-Тэгээд та хэзээнээс морь уях болов? 
-1973 онд цэргээс ирээд толгой мэдэхтэйгээ болж байгаа юм. Тэр үеэс морь уяж байгаа нь гэж олон жилийг өнгөрөөлөө. Тэгээд 2018 онд сумын Алдарт уяач цолыг хүртлээ. 
-Анх ямар адуугаар уяаны ажлаа эхлүүлж байв даа?
-Эхэндээ хүрэн азарга, халтар бас хар морь уяж байлаа. Тэр үед чинь сумын баяр л гэж болно. Түүндээ оролцоод ганц нэг түрүү авна. Заримдаа ч авч чадахгүй. Харин ноднин уржнангаас урд Тариат, дээд Их-Уул, Завханаар явж, хул үрээгээрээ хоёр гурван айраг түрүү авсан. Мөн тэжээлийн адуу гарсанаас хойш, Сүхбаатараас нэг шүдлэн үрээ авч хоёр гурван жил уяад, овоо хэдэн айраг түрүү авлаа. 
-Сумын наадамд айрагдуулав уу?
-Сумын наадамд нэг айрагдсан. Уржнан жил буюу ирсэн жилээ айрагдсан юм байна. 
-Ноднин яаж давхисан бэ?


-Ноднин 10 дотор л давхиад байсан. Арай айрагдаж хүч хүрэхгүй байснаа сүүлдээ дажгүй шүү. Овооны болон жижиг хэд хэдэн наадмаас арваад шахам айраг, түрүү авлаа. Энэ жил хүртэл хоёр айраг авчихаад байна. 
-Өөр ямар адуугаар наадаж байв?
-Өөрийн унаган адуугаа уяж суманд азарга түрүүлгэж нэг гуравлуулсан. Халтар морио мөн л түрүүлгэж айрагдуулсан. Хар морио шүдлэн түрүү, хязаалан айрагдуулж явлаа. Харин одоо нэг халтар азарга аваад уяж байна. Айраг түрүү авна аа л гэж бодоод байна. Тэгээд ч адууныхаа цусыг сэлбээд авъя, хожмоо хүүхэд багачуудад маань хэрэгтэй юм болов уу. 
-Хүүхдүүд морь уях уу?
-Хүүхдүүд сонирхоно оо. Би дөрвөн хүү, дөрвөн охинтой. Гэхдээ хөвгүүд айхтар шимтэхгүй байна. 
-II багийнхан хурдтай юу? 
-Дээхнэ үедээ бол өрсөлддөг л байлаа. Манай доод баг Булангийнхан бас мундаг. Тэднийхэнтэй аваа өгөөтэй л нааддаг байсан үе бий. 
-Бидний яриа энд хүрээд өндөрлөж байна. Ярилцсанд баярлалаа.

"Дэлтэй цэнхэр" номноос...

0 Сэтгэгдэл

ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

    Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна