Сумын Алдарт уяач Н.БАЯРАА: Цэргээс халагдаж ирээд л аав, ахтайгаа морь уяж эхэлсэн
![](http://ulaanbaatar.todmagnai.mn/images/users/cube/73f11013677ea13b2217f297dec29d25.jpg)
![](http://todmagnai.mn/images/news/main/8302bfdb84664453586a535197b26ae1.jpg)
1979 онд цэргээс ирээд аав, ахтайгаа морь уяж эхэлсэн. Эхэндээ ч морины ажилд тусалдаг л нэгэн явлаа. Тэгээд 1980 хэдэн оноос өөрийн хүрэн азаргаа бие дааж уясан” гэж ярих энэ эрхэм бол Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын Өлзийт I багийн харьяат, сумын Алдарт уяач Ням-Осорын Баяраа юм. Түүний аав Р.Ням-Осор агсан мөн л хурдан хүлгийн дэл сүүл шуусан уяач явсан бөгөөд өдгөө үйл хэргийг нь залгамжлан хөвгүүд хийгээд ач нар нь “Морь уях төрийн хэрэгт” шимтэн явна.
-Таны аав Ням-Осор морь уядаг байв уу?
- Миний аав Ринченгийн Ням-Осор 1927,1928 оны үед Бөөрийн төвд төрсөн гэдэг юм. 1989 онд, 62,63-тай ойчсон, хөөрхий. Залуу цагтаа нэгдлийн адуу хэсэг малласан. Бас хэдэн жил бригадын тоо бүртгэгч явсан бол эм хонь өмч хувьчлал болтол малласан. Тэр хугацаандаа хэд хэдэн жил тарга хүчний аварга болж байлаа. Энэ их ажлынхаа хажуугаар бас морь уяна. Анх хүрэн азарга уядаг байсан. Чанга Рэнцэнгийн хүрэнгийн угшилтай. Харин эхийг нь мэдэхгүй юм. Хүрэн азаргыг дааганд нь манай бүрлээч ахын хадам хөгшин өгсөн юм билээ.
-Хүрэн азарга нь даага иржээ. Уяж эхэлсэн нь хэзээнээс юм бол?
-Он өнжөөгүй уясан. Хүрэн азарга гурав түрүүлж зургаа айрагдсан. Тэгээд есөн медальтай хойшоо ээжийн ах Мичиджамбаад өгсөн.
-Хэд хэдэн онд түрүүлсэн юм бэ?
-Тэрийг нь сайн мэдэхгүй юм байна. Нагац ахад очоод Асгат сумын наадамд лав нэг айрагдсан. Тэгээд хөл нь муудаад уяагүй.
-Хүрэн азарганы төлүүд нь яаж давхисан бэ?
-Хүрэн гүүний төл хээр, улаан гүүний хүрэн хоёр даага орж байсан. Хээр нь түрүүлж, хүрэн нь нэг айрагдсан юм даг. Гэвч томроод уясан ч айхтар давхиагүй.
-Аавын тань нэртэй өөр ямар хурдан хүлгүүд байв?
-Хүрэн азарганаас гадна хонгор азарга, улаан морьтой байлаа. Энэ улаан морийг Дуламрагчаа гэж хүний хүү Ооёогоос авч байсан юм. Битүү бүдүүн морь аавд ирж, гурав орсон. Өөрөөр хэлбэл нэг түрүүлж, хоёр айрагдаад, дөрөв дэх дээр нь Чойжоод зарагдсан байх аа. Түүнд очоод нэг ороод, дараа нь хүү нь унаж чоно хөөгөөд газрын уруу давхиад хөлгүй болгосон гэж дуулдсан.
-Улаан морийг ямар ханшаар авах уу?
- Солиогоор л авсан. Хоёр бүдүүн мориор л авсан бил үү дээ. Дараа нь Чойжоод 200,300 төгрөгөөр өгсөн ч юм уу. Сайн мэдэхгүй юм байна. Харин хонгор азаргыг нь Сүхбаатар сумаас гаралтай Бямбаа гэж хүн аавд авч өгсөн. Бага насандаа ороогүй, бүдүүн азарга авчирч өгсөн. Тэгээд аав нэг түрүүлгэж, хоёр айрагдуулсан.
-Хонгор азарганы нь төлүүд яаж давхисан бэ?
-Хонгор азарганы төлөөс дээгүүр давхисан адуу байхгүй ээ.
-Та айлын хэд дэх хүүхэд юм бэ?
- Гурав дахь. Дороо нэг дүүтэй.
-Танайханд уяач олон байна уу?
- Манай том ах Гомбосүрэн л морь уядаг байлаа. Одоо хүү Бат-Эрдэнэ нь залгамжлан уяж байна. Бас манай хоёр хүү морь уяна.
![](/images-library/fb1698acf81ea8452c303a4417990cdd.jpg)
-Та хэдий үеэс морь уяж байна вэ?
- Би 1979 онд цэргээс ирээд аав, ахтайгаа морь уяж эхэлсэн. Эхэндээ ч морины ажилд тусалдаг л нэгэн явлаа. Тэгээд 1980 хэдэн оноос өөрийн хүрэн азаргаа бие дааж уясан. Энэ чинь Бор-Ухнай гэж хүний хээр азарганы төл байгаа юм. Гэхдээ хүрэн азарга айрагдаж байгаагүй. Сумын наадамд 10, 20 хэдээр л давхисан. Ер нь сүүлийн жилүүдэд л айраг түрүүтэй наадаж байна. Тухайлбал, Даатгал хээрийн төлийн төл Ембүү хар азарга байна. Ням гуайн адууны төл. Ням гэж хүнээс манай хүүхэд даага авч байсан юм.
-Даатгал хээрээс энд төл үлдсэн юм уу?
-Ням гэж хүнд байдаг. Бас Нэргүйбаатарын хүргэнд төл байдаг л гэж ярьдаг юм.
-Тэгвэл Ембүү азарга ямар амжилт гаргаж байлаа?
-Ембүү азарга овооны бага наадамд хоёр айрагдсан. Хязаалан үрээ Сүхбаатарын Баянцагаан уулын тахилгад хоёр айрагдсан. Харин 2017 онд сумын 90 жилээр аман хүзүүдэж, энэ жил түрүүллээ. Одоо наймтай азарга байна даа.
-Өөр ямар адуу байна?
-Манай хүрэн азарганы төл халзан бий. Хязаалан сумын уяачдын холбооноос зохион байгуулсан -Дашдондог агсаны нэрэмжит уралдаанд гурвалсан. Тэрнээс хойш айрагдаагүй дандаа л 15,16-аар давхих шив дээ.
Бидний яриа энд хүрээд өндөрлөж байна. Ярилцсанд баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүлийн тусгай дугаараас...
1 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
13 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
13 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
15 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
16 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
19 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
22 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
22 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд ангилалд эхний …
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насны уралдаанд…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насанд 65 хурда…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд эхний 10…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд С.Баярса…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд 79 хурдан хүлэг бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 13 -нд Цоллооч хүүд Д.Чулуунбат Тод манлай даага амлав
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан д…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Х.Улам-Өрнөхийн хээр даага тү…
-
7-р сарын 12 -нд 258 даага бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан с…
-
7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Б.Энх-Очир: Захаар нь дайрч ороод Нандин…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Хишиг-Очирын Бөхбатын хүрэн с…
-
7-р сарын 12 -нд 217 соёолон бүртгүүлж, 152 нь гараа руу хөдөлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Б.Ерөөлтийн халтар морь түрүү…
-
7-р сарын 11 -нд 228 их насны морь бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан а…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд С.Гал-Эрдэнийн Нандин хонгор …
-
7-р сарын 11 -нд 192 азарга бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан ш…
-
7-р сарын 10 -нд Ц.Дагвасүрэнгийн хул шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 254 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
7-р сарын 10 -нд Батсуурийн Чинзоригийн хээр хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 156 хурдан хязаалан гарааны зурхайгаас эргэлээ
-
7-р сарын 10 -нд Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
2024 оны 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
-
2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
-
15 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
22 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
19 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
22 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
13 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
16 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
13 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
45.117.35.148
Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын Авжаа буган гэж алдарт гүүний талаар
Reply