Говь-Алтай аймгийн алдарт уяач Н. Батболд: Би магнай тэнэгэр нааддаг хүн


-Барилгын салбарын хүн яаж яваад хурдан моринд орчихсон юм бэ? Одоо ямар ажил эрхэлж байна.
-Барилгын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг “Морьт баян” компанийг ажиллуулдаг. Бас “Шунхлай ХХК”-ийн Говь-Алтай аймаг дахь салбарын менежер хийж байна.
Хөдөөний хүүхэд болсон хойно бага байхын л адуун дэл өслөө шүү дээ. Нагац өвөө, нагац ахынхаа уясан морийг унадаг байлаа. Багаасаа морины амтанд орсон болохоор орхиж боломгүй юм билээ. Өөрөө гарсан 2005 оноос морь уяаж байна. Энэ хооронд аймаг сумдын наадмаас нийтдээ 50 гаруй айраг түрүү хүртлээ. Миний нагац ах Далхсүрэн гэж аймгийн алдарт уяач бий. Нутаг орондоо нэртэй хурдан улааны эзэн байгаа юм. Миний амжилтанд нагац ахын маань нөлөө их бий. Ахынхаа заавар зөвлөгөөгөөр л морь уяж эхэлсэн дээ.
-Далхсүрэн алдартын улаан морины амжилтаас дурдвал бас сонин байх болов уу?
-Баян-Уул сумын унаган адуу. Аймаг сумандаа олон айраг түрүү хүртсэн. 18 орчим алтан медальтай байх шүү. Ховд аймгийн Дарви суманд болсон хоёр гавьяатын наадмаар хязааландаа түрүүлж байлаа. Тэгэхэд одоо манлай уяач болсон байгаа Түвдэн гуайн дүү Батмөнх давхилын хурдыг нь хэмжээд дуу алдаж байлаа. Дараагийн мориноосоо 1 км нэлээн гарангийн зайтай ирж байсан гэдэг. Даанч улсад явуулж байгаагүй.
-Та хаана хаанаас адуу цуглуулж байна вэ?
-2006 онд нагац ахтайгаа Сүхбаатар аймгийн Асгат, Халзан, Дарьганга сумдаар орж, Асгат сумын Эрдэнэсүрэн гэдэг хүнээс бор азарган үрээ авчирч байлаа. Надад ирсэн жилээ аймгийн наадамд түрүүлсэн. Тэгэхэд бид 40 гаруй адуу авчирсан, бүгд сайн давхиж байгаа. Үүнээс жилийн дараа манай дүү бас Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын Манал гэдэг хүнээс шүдлэн үрээ авчирсныг хязааланд нь би уяж аймагт түрүүлгэсэн. Энэ хоёр морь маань хаана ч очсон айраг түрүү алддаггүй буянтай амьтад. Би ч магнай тэнэгэр нааддаг хүн дээ.
Би хурдан морийг өндөр үнэ хүргэж авч үзээгүй. Зарим нэг хүмүүс хурдан морь өндөр үнээр аваад уралдуулдаг гэж боддог юм шиг байгаа юм. 2006 онд ах дүүсээрээ зүүн зүгээр явсан. Тэгэхэд адууны ханш ч гайгүй байлаа. Бид сонирхсон адуугаа дээд тал нь 1,5-2 сая төгрөгөөр авч байсан юм. Одоо ч адуу үнэтэй болж дээ.
-Аймгийн алдарт уяач цолыг хэзээ хүртсэн бэ?
- 2009 онд авсан.
-Танайхнаас олон хүн морь уяж байна уу?
-Бид эцгээс долуулаа. Аав маань барилддаг хүн байсан, аймгийн хурц арслан цолтой. Гэхдээ бид хэдээс барилдаж байгаа хүн алга. Эрийн гурван наадмын чимэг болсон морио уяж, аймгийнхаа наадмыг чимж байна.
Нэг дүү маань морь мал сонирхоно, уяна. Дүүгийн маань морьд сайн давхиж байгаа ирэх жилээс бараг аймгийн алдарт уяачийн болзол хангах дөхөөд байгаа байх шүү. Мөн манай бүл Балбаатар бидэнтэй хамтран морь уядаг юм.
Одоо хүүхдүүд ч адуунд их дуртай. Би хоёр бандитай, нэг охинтой. Манай дунд хүү зун болохоор аавыгаа дагаад л морь мал эргүүлээд явна. Хөвгүүд маань бас барилдвал барилдчихаар. Миний эхнэр улсын начин Энхжаргалын бүл байгаа юм ш дээ. Хоёр талаасаа бөхийн удамтай болохоор хөвгүүдээ барилдчих байх гэж боддог ч тэд моринд илүү сонирхолтой бололтой.
-Томоохон наадмуудад очиж байв уу?
-Боддог л юм. Одоохондоо тухайн үеийн цагийн байдал, зуншлага, өвс ногооны гарц гээд шалтгаалах юм их байна. Манай адуу голдуу Баян-Уул сумын хүйсийн говиор байдаг. Ер нь манай морьд хаана ч очсон гайгүй л давхичихдаг юм. Өөрөөсөө жаахан дээдчүүлийн яриаг сонсож байхад дээр үед манайхан адууныхаа захаас бариад л уралдахад айраг түрүү авдаг байсан гэлцдэг. Тэгэхээр бидэнд өв залгамжилсан, хурдан адууны угшил байгаа. Тэднийхээ цусыг сэлбээд зүүн талаас гаралтай азарга, гүү авчран цус сэлгээд л байна. Гэхдээ хүнээс хурд худалдаж авах нь гол биш өөрийн унаган адуугаар уралдах ч бас сайхан шүү
-Хүүхэд байхаасаа л хурдны морь дэргэд өсөж өндийсөн аж. Энэ хооронд сэтгэлд нандин дурсамж тээсэн олон наадмыг үзсэн байх даа.
-Тэгэлгүй яахав. Хүүхэд байхын л морины хорхойтой нэгэн явлаа. Наадам болох сургаар л өөрөө морьгүй хэрнээ давхиж очдог байлаа. Дээр хэлсэн дээ. Ховд аймаг болсон хоёр гавъяатын наадмаар нагац ахын улаан морь гайхалтай сайхан давхиж хол тасархай түрүүлж билээ. Их халуун жил байсан. Хөөрхий ах маань биднээс түрүүлж очоод мориныхоо уяа сойлгыг тааруулаад нойргүй шахам зүтгэсэн. Их л ядарсан харагдаж байсан ч түрүү магнай болчихоод сая нэг санаа нь амарсан байртай байхыг хараад өөрийн эрхгүй морийг ингэж сэтгэл гарган уях ёстой юм байна гэж бодогдсон шүү. Тэр наадамд бас улаан морины ахыг уралдуулсан юм. Гэтэл дундаас нь тавьсан гэж гүтгээд хасчихсан. Өөрийн эрхгүй л хүний нутгийн наадам гэж ийм л байдаг юм байна даа гэж сэтгэл бас жаахан гундуу ирж билээ. Баяр гуниг ухаарал хайрласан энэ наадмаас амьдралын бас нэг ухааны үүд нээгдсэн гэлтэй. Тийм ч болоод санаанаас гардаггүй юм.
Харин 2006 онд анхны аймгийн наадмын түрүү авчихдаа үнэхээр их баярлаж билээ. Дараа жил нь бас хязаалан насны мориор аймгийн наадмын түрүү авсан. Манай аймгийнхан намайг Батболд гэхээсээ хязаалан Батаа л гэдэг юм. Хязаалан голдуу оруулдаг болохоор тэр байх даа. Морь уядаггүй байхдаа би аймгийнхаа наадмын чимэг болсон нэг насны эхний 5 моринд аавынхаа нэрэмжит шагнал өгдөг байлаа. Одоо ч г дүү бид хоёр өгсөөр байгаа л даа.
-Ярилцлага маань өндөрлөж байна. Танд баярлалаа.
-Та бүхэнд ч баярлалаа. “Тод магнай “сэтгүүлийн нийт уншигч уяач нартаа хамгийн сайн сайхан бүхнийг хүсье.





0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Ням, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Ням, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Ням, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Ням, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Ням, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Ням, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Ням, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Ням, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Ням, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Ням, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Ням, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Ням, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Ням, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Ням, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Ням, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Ням, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Ням, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Ням, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Ням, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Ням, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна