Хөхүүт хонгор
1950 –иад оны сүүлчээр Өвөрхангай аймгийн Бүрд сумын Соёо Сэрээнэнгийн хөхүүт хонгор хэмээх хурдан хүлэг Бүрд сумынхаа наадамд завсаргүй тав түрүүлж, хавь ойрын сумдад болон бусад наадмыг чимж байсан хөх махныхаа дээр ооно адил тасархай хөхүүтэй үнэнхүү хурдан морь байсан тухай нутгийн өвөгчүүл, түүнийг унаж хурдлуулж байсан өдгөө 60 насны сүүдэр зооглож яваа Хархорин сумын харьяат Сэрээнэнгийн Галдандорж гуай хуучилж билээ.
Сэрээнэн гуай нутаг зэргэлдээ орших Дашзэвэг гэдэг тарвагчин хүний хонгор морийг магтаж манай хүн мөн чхурдан морийг тарвага зөөсөөр гундааж гүйцлээ хэмээн байнга ярисаар 1953 онд нуруугүй туранхай хонгор морийг нэг морь, дээрээс нь сайн ат өгч худалдаж авчээ. Энэ жилээ сумынхаа баяр наадам гуч гарган хурдлаж харин дараа жилийн наадмаас завсаргүй тав түрүүлжээ.
1959 онд Монгол улс даяар Оюутан залуучуудын анхдугаар наадам спортын төрөл бүрээр зохион байгууллагдсан бөгөөд аймаг бүр сумддаа хавар хурдан морины уралдаан зохион байгуулж түрүү моридыг аймагтаа урилгаар оролцуулан том хэмжээний наадам зохион байгуулжээ.
Хонгор морь Бүрд сумандаа түрүүлсэн тул аймгийн зохион байгуулсан уралдаанд оролцох урилгаар шагнагдаж Өвөрхангай аймагтаа анх удаа очиж уралдсан байна.
Энэ уралдаанд Хархорин сумынхаа наадамд олон түрүүлсэн Гүрсэдийн Бор, Аймгийн наадамдаа 3 түрүүлсэн хожим тав түрүүлсэн Хайрхандулаан сумын Арцатын Бор гээд нутаг нутгийн цуутай хурдан хүлгүүдээс магнайдаа тоосгүй зохион байгуулагчийн ява мотоцикльтэй уралдан хол түрүүлэн 1959 оны Ардын хувьсгалын 33 жилийн ой,Үндэсний их баяр наадмаар нутгаасаа сарын өмнө гарсан Сэрээнэн гуай Хонгор морио хүү Галдандоржоор унуулан мордуулжээ.
Анх удаа 400 гаруй хурдан хүлэгтэй уралдаж байгаа морь унаач хоёр шинэдэн уралдааныг өнгөлж гарч нилээн хол тасарсан хойноо зам жаахан гажиж төмөр утсанд орооцолдон унжээ. Хүү босож морио алдалгүй барьж чадсан ч энэ үед морьд нөмөрөн орж иржээ. Галдандорж хүү мориндоо мордож чадалгүй мунгинаж байтал Архангай аймгийн Хашаатаас бие биеэндээ хань болж ирсэн унаач хүү мөн зохион байгуулах комиссын машин ирж моринд нь мордуулан явуулжээ. Хүү ч явж өгч Адисийн даваа давтал мөн олон морь ардаа орхиж даваан дээр гарч иртэл ар дагаад морьд цувсан байсан тэгээд зүтгэсээр барианд ороод ааваасаа хэд вэ гэж асуухад 9 гэж хэлжээ гэтэл би идээд идээд барагддаггүй яасан олон адуутай газар вэ хэмээн энэ жижиг гараараа яармагийн дэнжийг цохиж уйлж байлаа тэгээд Улсын баяр наадмын наадмын дараа тойруулгын уралдаан зохион байгуулах сургаар мань хоёр түүнд бэлдэж 3 хоножээ. Тойргийг 4 тойрч уралдсан бөгөөд гадаад дотоод нийлсэн 6 морь уралдсан хонгор морь ямар ч наадамд тархилж гарна харин энэ удаа гараан дээр нэг том тоомсог морины ард хоцорч билээ . Тэр тоомсог хоёр бүтэн тойрог өмнө явж гурав дахь тойрог дээр би түрүүлэн явсаар энэ уралдаанд түрүүлсэн юм даа түүнээс үлдсэн энэ үнэмлэх л үлджээ хэмээн Галдандорж гуай хуучилж билээ.
МСУ-ын “Арвагар хээр” холбооны тэргүүн МУ-ын манлай уяач Т.Энхбат Монгол түмний цуут хурдан буядын нэгэн төлөөлөл энэ хурдан хүлгийн хөшөөг аавынхаа төрсөн нутаг Бүрд сумын нутагт босгохоор ажиллаж байна.
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна