Д.Батдорж "Гарьд магнай"-д тоглохгүй гэснээсээ болж шоронд орохоо дөхсөн
“Гарьд магнай” кинонд гүдэсхэн, эр бяр нь тэгширсэн Монгол эрийн дүрийг бүтээн монголчуудын бахархал болон хүндлэгдэн, хайрлагдсаар яваа хүн бол Далайцэрэн буюу Д.Батдорж юм. Урлагийн ахархан авьяасаа зон олны сэтгэлээсээ арчиж чадахгүй болтол мөнхөлж чадсан энэ хүнд олон эрс атаархаж, олон хүүхнүүд сэтгэл алдарч явсан гэвэл хилсдэхгүй байх. Чингээд зогсохгүй тэр бүр хоёр ч кинонд дүрээ үлдээсэн байдаг. “Алдар” нийгэмлэгт цэрэгт байхад нь бүтээгдсэн “Гарьд магнай” киноны Далайцэрэн, туршлага дээрээ тулгуурласан “Ард Аюуш” киноны Довчингийн дүр гэсэн гүндүүгүй, цог хийморь төгс эрийн дүрийг бүтээсэн нь бий. Урлагийн авьяас, бөхийн мэдрэмж хоёрынхоо аль алиныг түүний өмнөөс харамсах хүн олон байдаг. Гэвч Далайцэрэн өөрийн натур зан болох тайван, амгалан байдлаа илүүтэй хүсэмжлэн хувиараа бизнес эрхлэх болсон гэдэг.
-Хүүхдүүд тань аавыгаа их дууриажээ. Та одоо хаана юу хийж байна?
-Манай охиныг ээжтэйгээ, хүүг аавтайгаа адилхан гэдэг юм. Ах нь тээвэр хийдэг болохоор ар гэрээ эхнэртээ даатгасан шигээ явж байна даа. Манайх гэдэг айл бусдаас ялгарах юмгүй дундаж жишгээр, ёстой нөгөө хоёр идэхгүй хоосон хонохгүй гэдэг шиг л байж байна. Хөдөө гадаа гээд ер нь хаа ч явсан хүмүүс Далайцэрэн гээд сайхан хүлээж авдаг болохоор “Гарьд магнай” кинонд тоглосноо их аз завшаан гэж боддог.
-Яаж яваад “Гарьд магнай” кинонд тоглочихсон хэрэг вэ?
-1982 онд “Алдар” спорт хороонд шинэ цэрэг тамирчнаар очсон. Энэ үеэр найруулагч Ж.Бунтар, Б.Чимэддорж гуай нар “Гарьд магнай” киноны Далайцэрэнгийн дүрд тоглох хүн хайж яваад манай хороон дээр ирж улсын цолтойгоос эхлээд цолгүй 60 гаруй бөхчүүдээс шалгаруулж, эдгээрийн дотроос Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ, улсын заан Б.Эрдэнэбат, улсын начин Д.Дармаабазар бид дөрвийг авч кино үйлдвэр дээр авчран пробонд оруулсан юм. Нэг танхимд оруулаад тал талаас гэрэл тусгаж, бид дөрвийг зодог шуудаг өмгөөд инээлгэж уурлуулах гэх мэтээр олон янзааар шалгаж эхэлсэн. Тухайн үед кино үйлдвэрийн хүүхнүүд хараад зогсчихсон, бид хэдийн ичиж байгаа гэж жигтэйхэн.
-Тийм ичимхий байсан гэхээр зураг авалтанд орно гэж хөглөсөн байх даа?
-Бэлтгэл дээр байж байтал хар машинтай хүмүүс ирээд хөнжил пүүгээ авахуулан Төв аймгийн Бүрэн сум руу авч явсан. Хамгийн эхлээд тэмээн жин тээдэг хэсгийн зургийг авах боллоо. Бүрэн сумынхан машин тэрэг, морь, явган, нүцгэн, ер нь л наадам үзэх гэж байгаа юм шиг бөөн хөл хөөрцөг болчихсон…Таван километр орчмоос л жингийн цуваа хөвөрдөг. “Нэхий нударгатай зайдан морьтой хүн авсан байна гэж Ядам гуай яаж мэдсэн юм бол” хэмээн Очир ахаасаа асуудаг хэсэг миний анхны жүжиглэлт байлаа. Энэ хэсэг дээр үнэхээр зовсон. Анхны болоод ч тэр үү, зөвхөн энэ өгүүлбэрийг хэлж чадахгүй бүтэн дөрөв хонож билээ. Тэгээд “Би чадахгүй юм байна” гэж хэлтэл авч хэлэлцээгүй. Зураг авалтанд явж байсан хүмүүс гурван гэрт байрлаж байсан юм. Дөрөв дэх өдрийн өглөө хажуу дахь гэрийнхээ хаяанд үгээ давтаад зогсч байтал найруулагч, бас бус хүмүүс “Энэ Батдорж тэнэг хүн юм аа. Өвлийн хүйтэнд ёстой тамлах байх аа” гэж байна. Би ч яваад орлоо. Тэгтэл Бунтар гуай “Чи авьяастай хүүхэд, харин үгээ л сайн цээжлээрэй” гээд хөөргөж байна. Тэгэхлээр “Та нар чинь сая л намайг тэнэг мангараар дуудаад, тоглож чадахгүй тамлана гээд байсан биз дээ, би болилоо” гэтэл “Тэгвэл чамайг улсын ажил алдагдуулсан гээд шоронд хийнэ” энэ тэр болоод явчихсан. Ингэхээр нь сүрдээд тоглохоор болсон доо. Миний мундагаас биш сайн жүжигчдийн дэмээр л энэ дүр амилсан. Дараа нь миний хайртай бүсгүйн дүрд тоглуулах хүнийг олох гэж байсхийгээд л “Эхнэр чинь ирлээ босоорой” гээд дуудна, гараад очихоор баахан хүүхнүүд шавчихсан нэг их ичдэг байж билээ. Тэгж тэгж 30-40 охидуудаас АУИС-ийн оюутан Уранчимэгийг сонгосон. Бид хоёрын анхны зураг авалт гол дээр мөс мөргөлдүүлдэг хэсэг байлаа. Уранчимэгийн дэргэд би чинь урьд нь ганц нэг зураг авалтад орчихсон бас ч дөр суучихсан, зарим нэг юмыг нь заана гээч. /инээв/
-Бөх хүний дүр бүтээж байгаа болохоор бөхчүүдийн амьдралыг судлах хэрэгтэй болсон байх. Тэр үедээ аймгийн арслан болчихсон байсан уу?
-Өвлийн зураг авалтын дараа нутагтаа очиж хэд хоног амарсан. Тэгэхдээ аавынхаа яриаг их сонсоно. Аав маань аймгийн арслан Даваа гэж хүн байсан. Мөн авга ах улсын заан Д.Содномоороо бас бус зүйл яриулж, тухайн үеийн ном зохиолоос уншиж танилцаж байлаа. Ер нь нэлээд судалсан гэж хэлж болно шүү. Киноны эхэнд даваа өөд хоёр тэн ачаа үүрээд алхдаг хэсэгт ямар ч жүжиглэлт байгаагүй. Тэр хоёр ачаанд тус бүрд нь 80 кг нийлээд 160 кг элс хийчихсэн байсан болохоор үүрээд 150 м орчим алхахад яггүй хүч гарсан шүү. Харин хамгийн хүнд зураг авалт нь бяр ордог хэсэг. Очир ах намайг морин дээрээс хөтөлж давхидаг болон, халгайн дээр бэлтгэл хийдэг хэсгүүд байсан. Хэрвээ би уначихвал зураг авалт зогсчихно биз дээ. Тиймээс хичээх хэрэгтэй болсон. Бэлтгэл хийж буй бөхчүүдээс унаж түлэгдэх тохиолдол гарч сандрааж л байлаа. Цолны хувьд “Гарьд магнай” кинонд тоглосны дараахан 1985 онд Булган аймгийн наадамд түрүүлж аймгийн арслан болсон түүхтэй.
-Бүтээсэн дүрүүд тань сайн болсон юм чинь жүжигчин болчихож болоогүй юм уу?
-Надаас сайн жүжигчид олон байхад би жүжигчин болоод яахав дээ. Тэгээд ч бөхөөс өөр дүр бүтээж чадах биш. Энэ хоёр дүрдээ л сэтгэл хангалуун явдаг. Түүнээс биш ганц хоёр дүр бүтээчихээд өөрийгөө жүжигчин болчихлоо гэж бодвол утгагүй биз дээ. Залуу байхад нэг их догдлоод байдаггүй байсан ч одоо үзэхэд залуу насандаа эргээд оччихсон юм шиг санагддаг. Ер нь намайг энэ кинонд тоглуулсан хүмүүст би баярлаж явдаг юм. Жирийн үзэгчийн суудлаас киногоо үзээд энэ хэсэгт нь ингэчихдэг байж гэсэн санаа төрөлгүй яахав. Юм болгон төгс байдаггүй шүү дээ. Жишээ нь Гомбо аваргын зодог шуудагийг авдаг тэр хэсэг дээр жаахан тонгойж хүндэтгэл үзүүлдэг байж гэж бодогддог. “Ард Аюуш” киноны Довчингийн дүрийг харьцангуй бага будилж бүтээсэн гэж хэлж болно. Тийм болохоор ч тэр үү хүмүүс намайг Далайцэрэнгээр нь илүүтэй мэддэг. Уг нь энэ дүрд би биш бөх тайлбарлагч А.Ганбаатар тоглох ёстой байсан юм билээ. Тэгээд яагаад ч юм би тоглосон.
-Зураг авалт хийсэн ч кинондоо үлдээгүй хэсэг байдаг уу?
-Нэлээд байдаг. Тухайлбал би Жигмэдийг мөрөөр нь хөөгөөд очихдоо их ядарч өлссөн маягтай уулздаг юм. Харин Жигмэд түүнийг маань мэдчихээд чанаж буй махнаасаа хутганы үзүүрт хатгаж өгөхдөө тэр чигээр нь дүрж аминд маань халдах гэдэг. Тэгэхэд нь би хутгатай махыг нь шүдээрээ зуучихаар Жигмэд хутгаа сугалж дийлэхгүй ишийг нь мулт татчихдаг тийм хэсэг байсан. Нэг ёсондоо бөх хүний шүдний чадлыг харуулах гэсэн юм л даа. Тэгээд хэзээ монголчууд үзүүрээр хатгасан махыг хүнд өгч байсан юм гээд хасчихсан. Мөн бөхчүүд сорилт хийх үедээ булчин махнуудыг шүдээрээ зулгааж иддэг хэсэг гэх мэт нэлээд хэдэн зургийг хассан.
-Кино зураг авалтын үед хөгтэй явдлууд бишгүй тохиолдож байсан биз дээ? Тэр үеэ дурсахгүй юу?
-Хөгийн инээдэмтэй юм их болно оо. Жигмэдийг бол үнэхээр цохьсон шүү. Бүр цаадахын чинь бөөр нь доргичихоод эмнэлэгт арваад хоног хэвтсэн. Уг нь би Жигмэдийг ганц цохиод л мажийлгачихдаг юм. Тэгсэн чинь Даншигийн заан хүн ганц удаа мунаар цохиход үхэх ёсгүй, хоёр удаа цохь гэдэг юм байна. Тэгээд л нэг хий цохиод, угсруулаад хоёр дахиа цохих гэтэл нөгөө муу Жигмэд чинь өмнөөс босон харайгаад нуруун дундуураа үнэнээсээ хусуулчихлаа. Тэгээд бөөн юм болж би 10 гаруй хоног зураг тасласан хэрэгт орж, ашгүй Жигмэд маань түргэн эмчилгээ авч эдгэсэн болохоор гайгүй өнгөрсөн. Бас нэг хөгийн юм боллоо. Зайдан морь унаад, том муна бариад л сүйх тэрэг хөөдөг хэсэг дээр миний урд жижиг Москвич дээр зураглаач зураг аваад л би тэр өмнө яваа сүйх тэрэг рүү байдаг анхаарлаа хандуулаад дээгүүр харчихсан давхиж явсан. Москвич нь эргээд би ойрхон явсан болохоор морьтойгоо нөгөө машин дээгүүр чинь харайж ойчоод мунараа нөгөө машиныг нь сайн цохиж аваад л онхолдоод өгсөн дөө.
-Тэгвэл таны хувьд бөхөө хөөх боломж гараагүй хэрэг үү?
-Ид барилдах үедээ хүнд аваарт орж нуруундаа бэртэл авч залгуулаад шарласан. Тэгээд 1993 оноос хойш барилдаж, бэлтгэл хийхээ больсон.
-Сайхан яриа өрнүүлсэн танд баярлалаа.
1 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
202.126.88.182
goio goio goio
Reply