Өргөн сум говийн догшин ноён хутагтын VII дүр Агваанлувсандамбийжанцан "ноён гэгээн"-ий хурдан морины сүлд хийморийг залсан тухай


Говийн догшин ноён хутагтын VII дүр Агваанлувсандамбийжанцан “Ноён гэгээн” нь хурдан морь уяж, сойдог төдийгүй зааж сургадаг гэгээнтэн байж. Түүний зохиосон “Манлай морин эрдэнийн шинж” хэмээх хурдан морь уях тухай судар айлдан бичүүлсэн нь өдгөө бидний үед уламжлан ирсэн билээ. Ноён гэгээний шарга гэдэг алдарт хурдан хүлэг байсан нь Далайн дэвсэг гэдэг газарт болсон хошууны наадамд цойлон гарсан эрчээрээ гүйцэгдэлгүй түрүүлснийг хурдан морины номонд өгүүлсэн байдаг билээ. Өргөн сумын адууны удам угшлыг хоёр чиглэлээр тогтоож байжээ. Зүүн тал нь Даваа тайж, Дорж залан, Лхамсүрэн мээрэн, уранхай хэмээх Гомбо, Батаа ноён, Майжиг Жигмэд, Дэлдэн Бадрах, Баруун тал нь Дарам, Лүндэг, Дамба, Дамчаа /Цоохор/, Д.Балдан, Хошгой хэмээх Зундуй, Шарав нарын адуу тухайн үедээ Өргөн сумыг нэрд гаргаж байжээ. Хэдийгээр ийм уламжлал байсан боловч нэг хэсэгтээ Өргөн сумын адуу аймагтаа нэр дурсагдахгүй байв. 1999 оны сүүлээр сумын Засаг дарга Г.Жамбалдорж, Уяачдын холбооны дарга Д.Санжидгүнтэв нар санаачлан хэсэг уяачдын хамт ярилцан, адууныхаа удмын санг сайжруулах, сайн удмын хурдан хүлэг төрүүлэх, сайн уяачидтай болох. Мөн Морины бурхан “Хаян хярваа”, Говийн догшин ноён хутагтын VII дүр Агваанлувсандамбийжанцан “Ноён гэгээн”-ий Хурдан морины сүлд хийморийг бүтээлгэн залахаар болж, аймгийн Д.Равжаа музейн эрхлэгч, тахилч З.Алтангэрэлд адууны, хүлэг морьдын сүлд хийморийг сэргээж амилуулах, хутагтуудын адис жанлав хүртээж өгөх талаар хүсэлт тавьжээ. З.Алтангэрэл Өргөн сумынханд Говийн догшин ноён VII хутагтын хийморийн дарцагны хүрэн зандан модон барыг өгч, Сүлд хийморийг бүтээлцэж, аравнайлж шүншиглэж өгсөн байна. Сүлдний оройд Хаянхярваа бурхны ногоон халзан морины толгойг байрлуулж, толгой, иш хоёрын хоорондох хөндий зай дотор шүншиг хийжээ. Шүншигт Ноён гэгээний зургаан насны моринд зориулж бүтээсэн аравнай хийсэн байна. Мөн Өргөн сумын хурдан морьдын дэл сүүл, Ноён гэгээний морио анх барихад уяа үүсгэдэг байсан газрын шороо зэргийг оруулжээ. Сүлдний ишинд нэг тал нь ногоон, нөгөө тал шар өнгийн дарцаг байрлуулсан байна. Дарцагт гэгээнтний өөрийнх нь бүтээсэн уралдаж буй морины зураг дүрслэгджээ. Ийнхүү Өргөн сум Дорноговьдоо төдийгүй улсын хэмжээнд анхны морины сүлдийг утга учир, хүндэтгэлтэй залсан сум, уяачдын холбоо болсон байна. Долдугаар ноён хутагтын аравнайлж, шүншиглэсэн хурдан морины сүлд хийморийг тахисанд нутгийн ахмад уяачид, ард иргэд ихэд хүндэтгэн Өргөн сум удахгүй их олон хурдтай болно гэж билэгшээн ярьж байсан. Энэхүү билэгдэл зөн совин биеллээ олж, Хурдан морины сүлдийг 2000 онд залсан жилээ Өргөн сумынхан Л.Цагаандалай /МҮОНТелевизийн сурвалжлагч/ тэргүүтэй уяачид анх удаа зохион байгуулалтанд орж, улсын Зүүн бүсийн даншиг Хэнтий аймгийн Галшар суманд болсон “Өвгөн ноён”-ы наадамд очин уралдаж, Засаг дарга Г.Жамбалдоржийн “Бэлэвсэн зээрд” морь 700 гаруй мориноос гуравт орсон билээ. Энэ цагаас эхлэн Өргөн сумын морьд аймгийн наадмаас 13 түрүү, 14 аман хүзүү, 23 айраг авсан төдийгүй 2011 онд болсон Дорноговь аймаг байгуулагдсаны 80 жилийн ой, Зүүн бүсийн хурд даншиг наадамд 3 түрүү, 2 аман хүзүү, 2 айраг хүртэж, аймагтаа төдийгүй улсад хурдан адуутай гэдгээ баталж чадсан билээ.

0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Мягмар, 14:17 минут Сүүт гүүний унагыг шүтсү...
-
Даваа, 17:26 минут Зүүн бүсийн сонгомол бага ангилалд Ц.Мягмардоржийн…
-
8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Х.Нурлаты…
-
8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Э.Бямбасү…
-
7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Д.Ариуннарангийн хээр хязаалан түрүүл…
-
7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд М.Адъяабаатарын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсэд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зээрд түрүүлжээ
-
7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлжээ
-
7-р сарын 30 -нд Баруун бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Т.Цэенд…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Г.Пүрэвсүрэнгийн хүрэн халзан даага түр…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд С.Хүдэрчулууны зээрд соёолон түрүүлжээ
-
7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн халтар морь түрүүлл…
-
7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Баярмагнайн бор соёолон түрүүллээ
-
7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд О.Баатарын хонгор соёолон түрүүллээ
-
7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн Гоё хээр азарга түр…
-
7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Тогтохын хүрэн халзан азарга түрүүл…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Б.Саянсанаагийн халиун азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Л.Нямба…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд А.Ариунболдын зээрд даага түрүү магна…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эхний 1…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Б.Дагвабазарын хээр хязаалан түрүүллэ…
-
7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Баярхүүгийн зээрд шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Батдоржийн Ганбаярын хээр халзан шүдл…
-
7-р сарын 28 -нд Увс аймагт болсон баруун бүсийн уралдаануудад түрү…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн шүдлэн насны морьд гарааны зурхай ру…
-
7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Ж.Батзоригийн хар хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 28 -нд Дорнод аймагт болсон "Зүүн бүсийн хурд" уралдаануу…
-
7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд 113 хязаалан бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 27 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач Д.…
-
7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Б.Гөлөгсайханы бор шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 27 -нд Хөдөлмөрийн баатар Б.Далай нутагтаа "Цэнхэр тэнгэ…
-
7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 121 соёолон мордож, Н.Мөнхийн бор ха…
-
7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 147 хязаалан мордож, Г.Хишигбатын хэ…
-
7-р сарын 26 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдаанд эхний 10-т ху…
-
7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд М.Мөнхбатын хул морь түрүүллээ
-
7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Н.Мөнхзоригийн хээр азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол бага…
-
7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дунд…
-
7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дээд…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна